Y Bywgraffiadur Cymreig

ABEL, JOHN (1770 - 1819), gweinidog Annibynnol Ganwyd yn Llanybri, Sir Gaerfyrddin, 1770, i William Abel, pregethwr cynorthwyol, un o gychwynwyr (1813) achos y Capel Newydd yno. Honnir iddo fynd 'i Academi Caerfyrddin,' ond yn Abertawe yr oedd yr Academi ar y pryd. Yn 1794 dilynodd David Davies fel gweinidog eglwys fechan Capel Sul, Cydweli, a chadwai ysgol. Nid oedd John Abel yn 'uniongred'; dywed yr Undodwr Wright, a ymwelodd â Chymru yn
ABLETT, NOAH (1883 - 1935), Glöwr ac arweinydd Undeb Llafur bu hyd ei farw. Y mae i Ablett ddau bwysigrwydd yn hanes undebaeth yn ne Cymru. Yr oedd yn un o arweinwyr yr wrthblaid yn erbyn arweinwyr fel William Abraham Mabon. Bu hefyd yn bropagandydd syniadau syndicalaidd a Marcsiaidd ymhlith y glowyr. Yr oedd eraill fel William Brace wedi gwrthwynebu Mabon o flaen dyddiau Ablett, a'r canlyniad oedd ffurfio un undeb mawr, Ffederasiwn Glowyr y De, i gymryd
ABRAHAM, WILLIAM (Mabon; 1842 - 1922), aelod seneddol a llywydd cyntaf Ffederasiwn Glowyr De Cymru
ADAMS, WILLIAM (1813 - 1886), arbenigwr mewn mwnau Ganwyd yn Penycae, Ebbw Vale, 10 Hydref 1813, mab John a Mary Adams. Glowr oedd ei dad ar y pryd ac yn hynod fedrus yn y gwaith hwnnw, a daeth yn gynrychiolydd mwnawl dros Charles Lloyd Harford & Co. Addysgwyd William yn Ysgol Ramadeg Pontfaen. Prentisiwyd ef yn 1828 gyda Charles Lloyd Harford, ac yng nghwrs amser daeth yn arbenigwr yn ei gangen ef ei hun o'r gwaith. Cyhoeddodd Science of Mining
ALEN, RHISIART ap RHISIART, awdur 'Carol ymddiddan ag un marw ynghylch Purdan' Ceir y garol yn NLW MS 1559B, tt. 313-5, a ysgrifennwyd yn gynnar yn y 17fed ganrif gan William Bodwrda o Aberdaron. Hwyrach, serch hynny, fod cyfnod cyfansoddi'r garol rymus hon gryn dipyn yn gynharach na'r llawysgrif, yn enwedig gan nad oes awgrym ynddi fod neb yn amau bodolaeth y purdan. Gwaith beirdd Llŷn a geir gan mwyaf yn y llawysgrif, ac awgryma hyn fod yr awdur o'r rhan honno o'r wlad. Y
ALIS ferch Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan (c. 1520), prydyddes Llanelwy, Thomas Llwyd y Faenol (bu farw 1602), William Llwyd, M.A., rheithor Llanrhaeadr-ym-Mochnant, Llanfechain, a Llanwrin, 1590-1600, a chanon yn Llanelwy, 1587-1600, ac Edward Llwyd (bu farw 1639), proctor yn Llanelwy. Ychydig o waith prydyddol Alis ferch Gruffudd a gadwyd - cyfresi o englynion ar y math o ŵr a fynnai, a'i barn am ailbriodas ei thad yn ei hen ddyddiau, a chywydd cymod rhwng Grigor
teulu ALLGOOD Thomas Allgood I. Unodd mewn partneriaeth ariannol â John Davies a William Edwards. Eu prif arluniwr a phaentiwr ydoedd Benjamin Barker, tad Thomas Barker o Bath; yn ystod y cyfnod hwn cododd ansawdd lacar Pontypwl i'w uchafbwynt, ac anfonodd cwmni Pontypwl her (nas derbyniwyd) i'w cystadleuwyr ym Mrynbuga. Bu farw Thomas IV 22 Tachwedd 1779, ac fe'i claddwyd ym mynwent y Bedyddwyr ym Mhenygarn
teulu ALMER Almer, Pant Iocyn, Yr oedd y teulu yn disgyn yn llinell ddidor o Ithel Eunydd, ail goncwerwr gwlad Dinbych y sydd i'r dwyrain o'r Clawdd (sef Clawdd Offa). Mabwysiadwyd y cyfenw'n gyntaf gan JOHN ALMER, gŵr a ddaliai swydd heb fod yn bwysig yn llys Harri VIII ac a drefnodd i'w feibion John a William gael eu dewis yn rhingylliaid-ag-arfau. Rhwng 1554 a 1558 chwalwyd Almer i'r llawr a chludwyd ei feini a'u defnyddio
AMBROSE, WILLIAM (Emrys; 1813 - 1873), gweinidog gyda'r Annibynwyr, bardd, a llenor bynnag, aeth yn gydymaith i William Williams ('Caledfryn') ar daith bregethu drwy Lyn ac Eifionydd. Ar y daith daeth i'w ran bregethu ym Mhorthmadog, a bu hynny'n achlysur ei wahodd i gymryd gofal yr eglwys yno am flwyddyn. Cydsyniodd yntau, ac ar derfyn y flwyddyn, 7 Rhagfyr 1837, urddwyd ef yn weinidog cyflawn i'r eglwys, ac yno y bu hyd ei farw, 31 Hydref 1873. Ym mynwent Capel Helyg, Llangybi, y
AMBROSE, WILLIAM ROBERT (1832 - 1878), gweinidog gyda'r Bedyddwyr, a hynafiaethydd Ganwyd 19 Ionawr 1832, yn y Galltraeth, Bryncroes, Llŷn, yn fab i'r Parch. Robert Ambrose (gweler Spinther, iii, t. 367) - yr oedd felly'n gefnder i'r bardd William Ambrose. Dygwyd ef i fyny'n deiliwr, a dilynodd yr alwedigaeth honno yng Nghaernarfon, Lerpwl, Bangor, Porthmadog, a Thalsarn. Yn 1856, bedyddiwyd ef (ym Mangor), a dechreuodd bregethu; ac ym mlynyddoedd olaf ei oes yr oedd yn fugail
ANGHARAD, ferch MORGAN ap MEREDUDD (1293 or 1299) - gweler IFOR HAEL
ANTHONY, WILLIAM TREVOR (1912 - 1984), canwr

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 1987 for "WILLIAM MORGAN"